Tuần này đã chứng kiến sự tăng mạnh của tỉ giá VND/USD trong hệ thống ngân hàng với mức tăng hàng trăm đồng và đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Sự gia tăng này có thể là điều khó hiểu với một số người nếu cứ xét theo những yếu tố “thuận lợi” ủng hộ sự ổn định tỉ giá vẫn được viện dẫn đến từ trước đến nay như cán cân cung cầu ngoại tệ không có đột biến, nguồn cung USD vẫn dồi dào do FDI vẫn khả quan và có thặng dư thương mại, đã qua mùa cao điểm thanh toán cuối năm thường làm tăng cầu USD v.v…
Tuy nhiên, nếu phân tích kỹ hơn những biến động các yếu tố cơ bản trong ngắn và trung hạn thời gian qua thì sẽ thấy sự gia tăng tỉ giá như hiện nay không chỉ là kết quả tất yếu của những yếu tố thị trường khách quan mà còn phù hợp ngay với những định hướng chính sách của Chính phủ nói chung và Ngân hàng Nhà nước (NHNNN) nói riêng.
Trước tiên, xét về yếu tố thị trường khách quan, phải kể đến sự lên giá đáng kể của đồng USD trong nửa tháng qua, bắt đầu đi lên từ mức 99,512 ngày 31/1 và tăng một mạch lên mức 101,24 ngày 15/2 là mức cao nhất trong hơn một tháng qua (Biểu 1). Như vậy, USD đã lên giá 1,7% so với rổ các đồng tiền chủ chốt dùng để xác định chỉ số dollar.
Trong khi đó, như ở Biểu 2 cho thấy, tỉ giá VND/USD cũng có xu hướng đi lên khá rõ rệt trong cả 1 tháng qua, trừ một số ngày chững lại và/hoặc giảm nhẹ. Nếu xét trong cùng kỳ từ ngày 31/1 đến 15/2 thì tỉ giá VND đã tăng 0,6%, từ mức tương ứng là 22,643 lên 22,773. Trong bối cảnh có sự mạnh lên của USD, và tương ứng với đó là sự yếu đi tương đối của các đồng tiền chính trên thế giới, việc VND mất giá so với USD là điều gần như tất yếu, tuy sự mất giá của VND vẫn còn khá khiêm tốn so với mức mất giá chung của các đồng tiền khác (tương ứng là 0,6% so với 1,7%), và điều này có được chính là nhờ việc đồng USD vẫn có mặt bên cạnh các đồng tiền chủ chốt khác trong rổ các đồng tiền để NHNN làm một cơ sở xác định tỉ giá trung tâm và điều hành tỉ giá.
Chuyển sang yếu tố định
hướng chính sách của Chính phủ và NHNN. Trong năm 2017 Chính phủ yêu cầu NHNN
kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, ổn định kinh tế vĩ mô và góp phần tăng
trưởng kinh tế hợp lý; điều hành tỉ giá hợp lý, phù hợp với diễn biến kinh tế
vĩ mô, thị trường tài chính, tiền tệ trong và ngoài nước.
Trong yêu cầu và định
hướng trên, rõ ràng lạm phát được xác định là mục tiêu số 1. Ổn định tỉ giá như
các năm trước đã không còn được đặt ra, thay vào dó là để cho tỉ giá diễn biến
“phù hợp” với các yếu tố trong và ngoài nước. Ý nghĩa của định hướng này là
NHNN có nhiều dư địa chính sách hơn với tỉ giá, có thể để biến số này biến động
nếu thực tiễn đòi hỏi phải vậy.
Quay trở lại với diễn
biến tỉ giá gần đây. Lạm phát có dấu hiệu tăng mạnh tháng 1 như là kết quả của
việc NHNN đã bơm mạnh thanh khoản trước Tết (một phần thông qua việc mua vào
hàng tỉ USD trong tháng 1). Để giảm áp lực lạm phát, NHNN gần đây hơn đã phải
liên tục hút bớt thanh khoản qua thị trường mở OMO. Nhưng điều này lại dẫn đến
một kết quả không mong muốn là làm gia tăng áp lực lên lãi suất, gây khó khăn
cho việc vay vốn với lãi suất thấp hơn của doanh nghiệp, đi ngược lại với yêu cầu
của Chính phủ với NHNN là điều hành chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng.
Để tránh tình trạng
tiến thoái lưỡng nan trên, NHNN buộc phải chuyển sang hỗ trợ tăng trưởng thông
qua kênh tỉ giá, tức là để VND yếu đi so với USD qua đó kích thích xuất khẩu để
bù đắp tác động tiêu cực của việc thắt chặt hơn cung tiền làm tăng áp lực lên
lãi suất.
Lưu ý rằng việc nới lỏng
tỉ giá vẫn có thể thực hiện được trong bối cảnh NHNN đã chủ động thắt chặt lại
hơn cung tiền thông qua việc ngừng bán hoặc bán USD với giá cao hơn nhằm đẩy tỉ
giá lên. Và việc để tỉ giá biến động đi lên như vừa qua cũng hoàn toàn phù hợp
với thực tiễn khách quan là USD đã mạnh lên so với các đồng tiền khác, đúng như
chỉ đạo của Chính phủ. Chủ trương nới lỏng tỉ giá này của NHNN cũng được thể hiện
rõ qua sự biến động đáng kể theo hướng đi lên của tỉ giá trung tâm mấy ngày gần
đây.
Cũng lưu ý thêm rằng việc
VND mới chỉ mất giá vừa phải so với USD trong khi các đồng tiền chủ chốt khác mất
giá nhiều hơn cho thấy thực ra VND đã lên giá so với các đồng tiền chủ chốt nói
chung, và , do đó, đã có tác động tiêu cực lên xuất khẩu của Việt Nam. Như thế
có nghĩa là vẫn còn nhiều áp lực làm VND suy yếu đáng kể hơn nữa để tỉ giá thực
sự hỗ trợ tăng trưởng xuất khẩu, nhất là nếu USD tiếp tục xu hướng lên giá so với
các đồng tiền khác trong những tuần tới.
Tóm lại, trong bối cảnh
có sự thay đổi trật tự ưu tiên các mục tiêu điều hành kinh tế vĩ mô của Chính
phủ và những diến biến bất lợi trong và ngoài nước, việc tỉ giá VND/USD có xu
hướng đi lên là tất yếu và sẽ còn tiếp tục nếu những diễn biến bất lợi này tiếp
tục kéo dài trong thời gian tới.
No comments:
Post a Comment