http://cafef.vn/tang-khai-thac-dau-tho-cung-khong-lam-tang-duoc-gdp-20160727211438424.chn
Tăng trưởng GDP
trong 6 tháng đầu năm mới chỉ đạt 5,52%, giảm tốc so với mức tăng 6,1% cùng kỳ
năm 2015. Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm nay là 6,7% như mức mục tiêu được
Quốc hội đề ra cho Chính phủ thì tăng trưởng 6 tháng còn lại của năm phải đạt
7,6%.
Trong bối cảnh
khó thực hiện được mục tiêu tăng trưởng, đã có một số đề xuất tăng sản lượng
khai thác dầu thô để vực tăng trưởng của nền kinh tế trong các tháng còn lại.
Ý tưởng này thực
tế là một ý tưởng tồi, không chỉ vì nó làm đậm thêm hình ảnh trong sự hình dung
của nhiều người về một nền kinh tế nặng về “đào, xúc, múc”, trong khi trữ lượng
dầu mỏ của Việt Nam không có nhiều, mà còn không tính đến thực tế rằng giá dầu
thô đang ở mức rất thấp, thậm chí thấp hơn cả giá thành khai thác. Nếu cứ nhắm
mắt mà khai thác thì không những GDP không tăng lên được mà, ngược lại, còn bị
giảm tốc thêm vì các doanh nghiệp khai thác dầu thô sẽ bị lỗ và giảm phần đóng
góp cho ngân sách trong các tháng kế tiếp.
Để minh họa rõ
hơn về chuyện này, hãy xem xét cụ thể tình hình thực tế trong ngành khai thác dầu
thô hiện nay ở Việt Nam.
Theo thông tin
trên báo chí cho biết, sản lượng khai thác dầu thô 6 tháng đầu năm của PVN đạt
8,92 triệu tấn, bằng 55,6% kế hoạch năm. Tuy nhiên, các đơn vị thành viên chủ lực
của PVN như Vietsovpetro, PVEP, Rusvietpetro… đều không hoàn thành chỉ tiêu
doanh thu, nộp ngân sách và lợi nhuận theo kế hoạch đề ra, thậm chí còn bị giảm
so với cùng kỳ năm 2015.
Lý do đơn giản là
giá dầu giảm mạnh, thậm chí có giai đoạn chỉ đạt 26,5 USD/thùng - mức thấp nhất
kể từ năm 2003. Theo báo cáo của PVN, kể cả khi giá dầu dự kiến cả năm là 44
USD/thùng, thì doanh thu ước tính của tập đoàn cũng chỉ đạt 33.080 tỷ đồng, bằng
86% kế hoạch năm. Nhưng với giá dầu này thì tập đoàn sẽ lỗ 500 tỷ đồng, nộp
ngân sách chỉ đạt 9.176 tỷ đồng, bằng 73% kế hoạch năm.
Với giá dầu thô
tiếp tục biến động mạnh ở trong vùng giá thấp và ít có khả năng phục hồi do nguồn
dư cung quá lớn trực chờ cầu tăng để tung ra thị trường, khả năng cao là các
doanh nghiệp khai thác dầu khí sẽ tiếp tục đối mặt với rủi ro thua lỗ. Kể cả có
tăng sản lượng khai thác thì sẽ chỉ dẫn đến kết quả tuy là doanh thu tăng nhưng
lợi nhuận càng âm sâu.
Quay trở lại với
chuyện đóng góp của ngành khai thác dầu khí vào GDP. Dường như cách hiểu của
nhiều người về phương pháp tính tốc độ gia tăng GDP ở Việt Nam là dựa trên mức
gia tăng sản lượng hàng hóa và dịch vụ mà không tính đến biến động hiện tại của
giá hàng hóa và dịch vụ, vì đã cố định giá hàng hóa và dịch vụ ở mức tham chiếu
của năm cơ sở, là năm 2010.
Vì thế, giả sử
năm trước khai thác được 10 triệu tấn dầu thô, quy theo giá cố định năm 2010
là, ví dụ, 2 triệu đồng/tấn thì thu được 20 nghìn tỷ đồng. Nếu năm nay tăng sản
lượng khai thác lên 15 triệu tấn với giá cố định trên thì sẽ thu được 30 nghìn
tỷ đồng. Tức là GDP sẽ tăng lên được thêm 10 nghìn tỷ đồng theo giá cố định nhờ
tăng sản lượng khai thác dầu khí. Nếu cứ tiếp tục gia tăng mạnh sản lượng khai
thác dầu thô theo cách này thì đúng là chuyện “đẩy” tăng trưởng GDP lên thêm
vài điểm phần trăm không phải là chuyện khó.
Nhưng nếu xét đến
bản chất GDP của một nền kinh tế là tổng giá trị thặng dư tạo ra từ các hoạt động
kinh tế thì rõ ràng hành động tăng sản lượng khai thác dầu thô trong bối cảnh
giá bán dầu thô đang ở mức thấp kỷ lục trong nhiều năm như nói trên không những
không tạo ra thêm giá trị thặng dư mà thậm chí sẽ làm hao hụt nó đi. Điều này
cũng tương tự như một người thất nghiệp, tự ra đào bới một mảnh đất dù không ai
thuê mướn. Người này đúng là đang lao động, nhưng hoàn toàn không có một chút
giá trị nào, không có đồng tiền nào được làm ra cho bản thân và gia đình anh
ta. Ngược lại, vì đào bới mệt nhọc như vậy nên anh ta phải tốn thêm tiền mua nước
uống và thức ăn để phục hồi sức lực, nên càng thâm hụt thêm ngân quỹ của anh
ta.
Do vậy, để thúc đẩy
tăng trưởng GDP thì không những chỉ thúc đẩy các hoạt động kinh tế nói chung,
mà còn phải lựa chọn, tập trung nguồn lực khan hiếm, hữu hạn vào thúc đẩy những
ngành có khả năng mang lại nhiều giá trị gia tăng nhất. Trong bối cảnh dư thừa
cung lớn trên phạm vi toàn cầu, giá dầu bấp bênh ở mức thấp thì ngành khai thác
dầu khí tuyệt đối không phải là cái phao cứu sinh cho nền kinh tế.
No comments:
Post a Comment