https://thesaigontimes.vn/mot-cai-nhin-khac-ve-nghi-dinh-24/
Tại cuộc họp giữa
một số doanh nghiệp kinh doanh vàng với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây đã có
vài ý kiến biện hộ cho việc duy trì các nội dung cơ bản của Nghị định 24 về quản
lý hoạt động kinh doanh vàng (1).
Đại diện công ty
SJC cho biết, Nghị định 24 “hiện nay vẫn có tác dụng làm cho thị trường ổn định
và ổn định kinh tế vĩ mô. Cùng với đó, Nghị định 24 ban hành cũng làm cho các
hoạt động về nữ trang đi vào ổn định, không còn chuyện làm, kinh doanh những nữ
trang thấp tuổi”.
Không thấy đại diện
công ty SJC đưa ra bằng chứng gì để hậu thuẫn cho nhận định trên nên kiểu nói
này chỉ càng làm tăng thêm sự ngộ nhận và rối rắm về thị trường vàng nói chung
và tác động của Nghị định 24 nói riêng.
Trước hết, trong việc
quy kết rằng Nghị định 24 “vẫn có tác dụng làm cho thị trường ổn định”, cần phải
làm rõ “thị trường ổn định” là thị trường nào, và ổn định ở cái nghĩa nào? Nếu
đó là thị trường (kinh doanh) vàng thì, trên thực tế, thị trường vàng không hề ổn
định kể từ khi Nghị định 24 ra đời năm 2012.
Bằng chứng là giá
vàng SJC, thương hiệu vàng độc quyền của NHNN, vẫn “một mình một chợ”, tăng giảm
thất thường với biên độ/mức chênh lệch ngày càng tăng mạnh so với giá vàng thế
giới, từ vài trăm nghìn đồng/lượng hồi năm 2012 (là mức “chuẩn” để đánh giá việc
vàng trong nước có bị đầu cơ hay không, theo phát biểu của Thống đốc NHNN đương
thời) lên đến trên 20 triệu đồng/lượng gần đây.
Thậm chí, giá
vàng SJC và vàng miếng trong nước nói chung không hiếm khi còn tăng giảm ngược
chiều với giá vàng thế giới. Nên nếu lấy thị trường/giá vàng thế giới làm tham
chiếu thì không quá lời khi nói rằng Nghị định 24 không giúp làm thị trường
vàng trong nước ổn định hơn so với trước đó, nếu không muốn nói ngược lại.
Về cung cầu, do
NHNN được độc quyền nhập khẩu vàng nguyên liệu trong khi họ đã không nhập vàng
miếng từ lâu nay nên, cũng như đã thừa nhận, đã tạo ra sự khan hiếm vàng nguyên
liệu trong nước, thậm chí buộc doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức đôi khi phải
dùng nguyên liệu là vàng miếng SJC. Điều này càng gây sự bất ổn cho thị trường
vàng miếng, vàng nguyên liệu, cũng như giá vàng trong nước.
Tiếp đó là ý của
đại diện SJC cho rằng Nghị định 24 có tác dụng làm cho “ổn định kinh tế vĩ mô”.
Cũng không rõ ý của họ “ổn định kinh tế vĩ mô” thì cụ thể là ổn định cái gì.
Nhưng vì lạm phát là một trong những biến số chính phản ánh ổn định kinh tế vĩ
mô, nên ở đây ta có thể “phiên dịch” ý này thành ra là nhờ có Nghị định nên lạm
phát của Việt Nam đã được ổn định.
Nếu đại diện SJC lập
luận đúng như thế thì lập luận này là “vơ vào”, bởi hiện thực rõ ràng ở Việt
Nam là lạm phát được kiềm chế kể từ những năm đầu thập kỷ này trước hoàn toàn
nhờ vào sự thay đổi trong lập trường chính sách tiền tệ của NHNN. Theo đó,
trong các năm sau này từ khi ban hành Nghị định 24, điều trùng hợp là NHNN đã
thận trọng hơn trong việc bơm tiền để thúc đẩy tăng trưởng như họ đã thực hiện
một cách bất cẩn trong các năm trước đó, thể hiện ở tăng trưởng tín dụng đã có
lúc vọt lên tới trên 30%/năm.
Nói cách khác, ổn
định kinh tế vĩ mô (lạm phát được kiềm chế) đạt được trong thời gian qua hoàn
toàn là nhờ việc điều hành chính sách tiền tệ của NHNN đã hợp lý, đúng đắn hơn,
chứ không phải đến từ việc thị trường vàng đã “ổn định” nhờ “công lao” của Nghị
định 24!
Ý kiến của đại diện
SJC nếu có điểm nào đó đôi phần hợp lý thì chỉ là ở điểm cho rằng Nghị định 24
dẫn đến “không còn làm, kinh doanh những nữ trang thấp tuổi”. Với những quy định
về điều kiện và kỹ thuật mang tính ràng buộc, đương nhiên việc làm, kinh doanh vàng
nữ trang sẽ bị chi phối bởi ý chí của cơ quan chức năng, trong đó có việc kinh doanh vàng nữ trang thấp tuổi. Nên nếu muốn thì
điểm liên quan này trong Nghị định 24 là điểm có thể cân nhắc để tiếp tục duy
trì, dù vẫn cần phải xem xét sửa đổi bởi chắc chắn nó vẫn còn một số nội dung
mang tính hình thức, gây khó khăn không đáng có cho doanh nghiệp một cách không
thật sự cần thiết.
Trong buổi gặp gỡ
trên, đại diện công ty DOJI cũng cho rằng “trước thời điểm 2012, giá vàng thay
đổi liên tục, tác động rất xấu đối với nền kinh tế. Với Nghị quyết 24, NHNN đã
quyết định việc sản xuất vàng miếng và sử dụng thương hiệu của doanh nghiệp nhà
nước duy nhất là SJC để trở thành thương hiệu vàng miếng quốc gia. Nếu không thực
hiện như vậy thì vàng sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới nền kinh tế, thị trường vàng
không chỉ tác động đối với người dân mà còn gây phản ứng dây chuyền cho nền
kinh tế”.
Nếu nói về sự
“thay đổi liên tục” của giá vàng “tác động rất xấu với nền kinh tế” trước thời
điểm 2012 như ý kiến trên thì cũng có thể thấy rõ đây cũng là một ý kiến “vơ
vào” khác. Bởi, như trên đã nói, rõ ràng là sự thay đổi của giá vàng còn liên tục
và mạnh hơn rất nhiều kể từ sau thời điểm 2012. Nên cũng thật khó mà hiểu được
tại sao đại diện công ty DOJI lại cứ cố gán ghép tác dụng của Nghị định 24 với
giá vàng một cách phi thực tế như thế.
Tương tự là ý cho
rằng nếu không có Nghị định 24 thì “vàng sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới nền kinh tế...”.
Điều này là vô lý, bởi trước hết nó dựa vào tiền đề rằng giá/thị trường vàng đã
ổn định kể từ khi ban hành Nghị định 24 hồi năm 2012, trong khi trên thực tế
thì hoàn toàn không phải vậy, và nền kinh tế có ổn định thì đó là nhờ chính
sách tiền tệ thận trọng của NHNN, như đã nói ở trên.
Nói cách khác, ý
kiến của đại diện công ty DOJI cũng chỉ là một phát biểu chủ quan, xa rời thực
tế để cố gắng gán ghép một cách vô lý với tác động của Nghị định 24.
Bản thân đại diện
của NHNN (Vụ Chính sách tiền tệ) trong cuộc gặp trên cũng chưa hợp lý khi nói rằng:
“Với sự ra đời của Nghị định 24 đã tháo gỡ được tình trạng trên. Đến nay, các
giao dịch trong nền kinh tế đều được thực hiện bằng VND, không còn được thực hiện
bằng vàng, nền kinh tế không bị vàng hóa, không bị đô la hóa. Đây là thành tựu
quan trọng nhất mà NHNN đã triển khai thực hiện theo quy định của Nghị định 24
và cần được duy trì, bảo vệ”.
Thực tế cần thừa
nhận là tình trạng vàng hóa đã giảm, cũng như với tình trạng đô la hóa, và các
giao dịch đều được thực hiện bằng VND chủ yếu là nhờ lòng tin vào VND đã được cải
thiện, bắt nguồn từ chuyện lạm phát cao của Việt Nam trong thời gian trước đây
đã được khống chế tương đối thành công. Mà để có được thành công này thì chính
lại là nhờ chính sách tiền tệ thận trọng hơn của NHNN.
Cách nói trên của
đại diện NHNN, vô hình trung, đã phần nào phủ nhận công lao của chính việc điều hành chính sách tiền tệ đúng đắn
hơn của NHNN, và, thay vào đó, lại quy kết một cách không hợp lý cho “công lao”
của Nghị định 24.
Tóm lại, Nghị định
24 chắc chắn không có tác động tích cực lên thị trường/giá vàng nói riêng và nền
kinh tế nói chung như đại diện các doanh nghiệp và NHNN lập luận. Với chất lượng
điều hành chính sách tiền tệ của NHNN được nâng cao, Nghị định 24 nhìn chung đã
trở nên bất cập, cần sửa đổi, thay thế.
----
(1) https://www.anninhthudo.vn/sua-nghi-dinh-24-bo-doc-quyen-vang-mieng-doanh-nghiep-do-du-co-quan-quan-ly-se-can-nhac-ky-post512400.antd
No comments:
Post a Comment