Chuyện nên đầu tư vào đâu là một chủ đề luôn được quan tâm và khá nhức đầu với nhiều người có (chút) tài sản (nhàn rỗi). Nhưng mục đích của bài viết này không phải là để khuyên các nhà đầu tư tiềm năng nên bỏ tiền vào đâu, trong số các hạng mục tài sản như vàng, ngoại tệ, chứng khoán, gửi tiết kiệm, bất động sản hay một loại tài sản khác nào đó.
Thay vào đó, bài
viết muốn chỉ ra rằng cơ hội đầu tư luôn luôn có ở mọi thị trường tài sản, và
những nhà đầu tư không sợ rủi ro luôn có cơ hội nắm bắt được những cơ hội đầu
tư này. Nếu biết (hoặc may khi) “nhảy vào”, “nhảy ra” đúng lúc, nếu biết chọn lựa hình thức
đầu tư phù hợp với số vốn, với khả năng chấp nhận mạo hiểm, nếu biết quản lý rủi
ro, và nếu... thì nhà đầu tư luôn có khả năng đạt được tỷ suất sinh lợi mong muốn
ở mọi thị trường tài sản có thể đầu tư.
Ta bắt đầu với một
vài nhận định và khuyến nghị vẫn thường nghe thấy từ một vài cá nhân và tổ chức
có uy tín trong giới đầu tư. Chẳng hạn, với thị trường vàng, người ta vẫn thường
khuyên rằng giá vàng đang cao (so với thế giới) nên không nên đầu tư. Rồi thì
là Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã cam kết ổn định thị trường vàng trong nước, nên
sẽ không còn “cửa” để đầu tư kiếm chênh lệch.
Những nhận định
như kiểu này đương nhiên vừa là cảm tính, vừa là phi logic. Giá vàng đang cao
nhưng chẳng có gì đảm bảo là nó sẽ không cao hơn nữa, nên mua vào lúc hiện tại
thì vẫn có cơ hội bán kiếm chênh lệch khi giá lên cao hơn. Nhìn lại diễn biến của
giá vàng trong quá khứ thì đủ biết là giá vàng đâu có chịu dậm chân tại chỗ. Tất
nhiên, nếu không may và tính sai, như nói ở trên, thì nhà đầu tư sẽ lĩnh đủ.
Nhưng đó là ... nếu!
Còn chuyện cam kết
ổn định thị trường vàng của NHNN, cứ cho là đúng như vậy đi, nhưng lưu ý là
NHNN không cam kết ổn định giá vàng trong nước đâu nhé! Và diễn biến thực tế thị
trường vàng trong mấy ngày qua cho thấy tuy NHNN đã khẳng định là thị trường vàng
miếng đã ổn định nhưng giá vàng vẫn lao lên rồi lại lao xuống ầm ầm trong sự án
binh bất động của NHNN, thừa đủ cơ hội để cho các nhà đầu tư “lướt sóng” vàng
kiếm lãi bộn. Đương nhiên là không phải ai cũng may mắn nhảy vào và nhảy ra
đúng lúc, nhưng đó là chuyện khác, và cơ hội đầu tư vẫn là cơ hội đầu tư, dành
cho những ai khôn ngoan, liều, và cả may mắn. Còn nếu thấy vàng lên xuống mạnh
quá, rủi ro quá, không hợp với “tạng” của mình thì tốt nhất là đừng làm gì cả,
hoặc đem gửi tiết kiệm cho chắc ăn (nhưng hoàn toàn không hẳn là như thế, như
nói thêm dưới đây).
Bởi vậy, vàng vẫn
luôn là một kênh đầu tư, thậm chí là hấp dẫn, với nhiều nhà đầu tư, miễn là có “sóng”.
Mà sóng thì không thiếu vì giá vàng thế giới luôn không chỉ lên cao hoặc chỉ xuống
thấp một chiều trong dù chỉ là một phút.
Tương tự như vậy
với thị trường bất động sản. Rất nhiều người cho rằng thị trường bất động sản đang
đóng băng, giá cả có khả năng hạ nữa, hoặc đi ngang, thanh khoản đang yếu nên
không nên đầu tư vào đây... Hiển nhiên đây cũng chỉ là những lời khuyên khá vô
thưởng vô phạt, vì phải dấn thân vào mới thấy thị trường này không bao giờ thiếu
hoặc hết cơ hội đầu tư, kể cả lướt sóng. Có những ví dụ thực tế như nhà đầu tư đi
tìm những căn hộ trong ngõ, giá rẻ, tân trang lại rồi bán kiếm chênh lệch đến cả
tỷ đồng... để minh chứng cho thấy nếu biết cách thì vẫn có thể bắt thị trường
đang bị “trầm lắng” đẻ ra trứng vàng cho mình.
Còn chưa kể là với
bất động sản, hay kể cả vàng và bất cứ loại tài sản nào khác, có thể sẽ không
phải là cơ hội đầu tư theo kiểu lướt sóng, mua rồi lại bán nhanh để kiếm chênh
lệch, nhưng với những nhà đầu tư dài hạn thì thị trường bất động sản hiện tại
có khả năng là một cơ hội sinh lãi lớn trong dài hạn khi giá cả đã xuống đến mức
“trong mơ” so với mấy năm trước.
Đối với ngoại tệ,
tình hình có vẻ “nan giải” hơn một chút vì việc mua bán ngoại tệ trên thị trường
tự do đã bị đặt ra khỏi vòng pháp luật, với sự “vào cuộc” của công an và thanh
tra. Nhưng bản thân sự tồn tại của thị trường ngoại tệ tự do tự nó cho thấy nhà
đầu tư vẫn tìm thấy những kẽ hẹp để lách luật và mua bán ngoại tệ như bình thường.
Không cần thiết phải kể ra những “thủ đoạn” (nhưng là hợp pháp) này mà chỉ cần
đề cập đến những đợt sóng đầu cơ ngoại tệ trước những tin đồn phá giá tiền đồng
để thấy rằng dù có vẻ bình lặng, bị kiểm soát gắt gao nhưng ẩn bên dưới thị trường
ngoại tệ vẫn là những cơn sóng ngầm, những cơ hội lướt sóng dành cho những nhà đầu
tư quyết dấn thân.
Bỏ qua thị trường
chứng khoán (vì về cơ bản thì việc đầu tư vào đây cũng chẳng khác mấy đầu tư vào
những tài sản khác như đã phân tích), ta quay lại với việc đầu tư “chắc ăn” bằng
cách gửi tiết kiệm, như nhiều chuyên gia và quan chức vẫn khuyên là vừa có lãi
lại vừa an toàn. Thật ra không hoàn toàn như vậy. Không cần phải nêu chi tiết
mà chỉ cần nói rằng lạm phát có thể lấy đi phần lớn giá trị thực của khoản tiết
kiệm sau một thời gian nào đó, đôi khi không phải là quá dài, như đã từng xảy
ra đâu đó trong nhiều thời điểm quá khứ. Ở mặt này, cái may mắn cho những người
gửi tiết kiệm, và là cơ sở để nhiều chuyên gia và quan chức khuyên người dân
nên gửi tiết kiệm, là lạm phát ở Việt Nam có dấu hiệu được kiềm chế. Nhưng điều
này mới chỉ đúng cho đến thời điểm hiện tại, và không ai tuyệt đối chắc chắn
100%, kể cả Thống đốc NHNN, rằng lạm phát sẽ không tăng lên trong quý sau, năm
sau (và bởi tính bất trắc này mà người dân Việt Nam mới có thói quen tích trữ
vàng).
Ngoài ra, vụ việc
lừa đảo ngân hàng của bà Huyền Như đã cho thấy rủi ro cho người gửi tiền vào ngân
hàng là tiền của mình mà hóa ra không còn là của mình nữa! Ngay cả có bảo hiểm
tiền gửi thì người gửi tiền cũng chỉ được bồi thường một khoản nhất định cho mọi
khoản tiền gửi của mình trong một ngân hàng nào đó khi nó phải đóng cửa.
Trên hết, kể cả
giả thiết rằng các khuyến nghị về kênh đầu tư tốt nhất là hoàn toàn đúng đắn.
Nhưng với hành vi “bầy đàn”, việc các nhà đầu tư nghe theo khuyến nghị này đổ
xô vào một loại tài sản nào đó sẽ làm tăng bất cân bằng cung cầu trên thị trường
tài sản đó, làm thay đổi hoàn toàn bức tranh tỷ suất lợi nhuận và cơ hội kiếm lời
trên thị trường đó. Rốt cuộc, đối với những kẻ chậm chân, không những vào muộn
mà còn rút ra muộn, lời khuyến nghị đầu tư này trở thành lời nguyền. Cơn sốt chứng khoán năm sau khi Việt Nam gia nhập WTO và sự tụt dốc không phanh những năm sau đó là một bài học không thể quên cho hành vi bầy đàn được tiếp thêm lửa bởi những lời khuyến nghị có cánh.
Tóm lại, nên đầu
tư vào đâu chỉ là một khái niệm tương đối, không bao giờ có câu trả lời xác
đáng và luôn đúng. Nhưng có hai điều luôn đúng: rủi ro cao thì lợi nhuận cao;
và không có khoản đầu tư nào là “chắc ăn”, không có rủi ro.
No comments:
Post a Comment