Vinashin nhìn từ HBB và SHB

Trong entry trước tớ mới nói qua về chuyện cứu Vinashin. Hôm nay đọc lại/thêm một số chi tiết về khoản lỗ hơn 4.000 tỷ của HBB, tớ phải khâm phục trình độ võ thuật cao thâm của các đồng chí có trách nhiệm/liên đới đến Vinashin.

Võ đầu tiên là của NHNN, cho phép chia nhỏ trích lập dự phòng thành một số năm thay vì trong một năm. Thay vì bị trích lập dự phòng đầy đủ 2.236 tỷ ngay trong năm nay, SHB đã được phép phân bổ con số này ra thành 5 năm. Nhờ một bút toán “đơn giản” nhưng nặng cân như vậy, con số lỗ đến 2/2012 chỉ còn 1.829 tỷ đồng.

Để xử lý khoản lỗ này, SHB được tạo điều kiện tối đa và rất có lợi để có đủ nguồn tài chính bù đắp. Chính phủ dùng võ hoán đổi 30% trái phiếu Vinashin thành trái phiếu doanh nghiệp có bảo lãnh của Chính phủ. NHNN nhảy tiếp vào, dùng thêm ngón võ cho phép SHB dùng 70% trái phiếu doanh nghiệp có bảo lãnh này để thế chấp vay trên OMO với lãi suất thấp hơn lãi suất huy động (tức là một hình thức cấp vốn ưu đãi).

Vẫn chưa đã, NHNN sẽ cho SHB vay tái cấp vốn với giá trị tương đương 25% trên tổng dư nợ và trái phiếu của Vinashin với lãi suất 10%/năm trong thời hạn 5 năm (và lại còn được tăng giảm từng thời điểm để đảm bảo lãi suất tái cấp vốn này luôn ở mức ưu đãi, chắc vì e ngại rằng cuối năm nay hay sang năm sau, mặt bằng lãi suất chung sẽ hạ xuống dưới 10%/năm, do đó lãi suất tái cấp vốn này trở nên không còn ưu đãi nữa).

Tóm lại, với các khoản nợ khổng lồ và sự tuyên bố mạnh miệng của một số nhân vật liên quan, tưởng như Vinashin sẽ đứt hơi vì phải tự thân trả nợ. Nhưng vì là ở Việt Nam nên chuyện này không bao giờ xảy ra. Ngoài những biện pháp hỗ trợ “tép riu”, mà nói trắng ra là dùng tiền thuế của dân để chi trả, như cho vay không lãi để trả lương, xóa thuế nhập khẩu cho Vinashin v.v..., người ta đã hé lộ ra những biện pháp “hỗ trợ” khác, từ chuyện xé lẻ (món nợ của) Vinashin tống sang cho các doanh nghiệp nhà nước khác, đến chuyện trực tiếp dùng ngân sách để trả nợ thay cho Vinashin trong trường hợp nó không trả nợ được (thể hiện qua việc bảo lãnh trái phiếu Vinashin như nói ở trên), hay chuyện NHNN, ngoài chuyện cho phép chia nhỏ lỗ ra thành nhiều năm, in tiền/bơm tiền ra để tái cấp vốn và cho vay trên thị trường OMO (cũng là một hình thức bơm vốn) cho các chủ nợ của Vinashin.

Nếu những biện pháp “hỗ trợ” trực tiếp từ Chính phủ sẽ làm gia tăng nợ công, tăng thâm hụt ngân sách, thì những biện pháp “hỗ trợ” từ NHNN sẽ làm gia tăng cung tiền, dẫn tới gia tăng áp lực lạm phát. Nói cách khác, kiểu gì thì toàn dân Việt Nam cũng sẽ phải è cổ ra để cứu Vinashin, mặc dù đây có thể là điều nằm ngoài ý muốn của họ, còn những người liên đới thì có vẫn có vẻ như vô can.