https://www.thesaigontimes.vn/td/292187/chu-dong-phong-ngua-rui-ro-tu-cac-fintech-.html
Mới đây Hong Kong
Monetary Authority – HKMA (có chức năng như ngân hàng trung ương của Hong Kong)
đã lên tiếng cảnh báo rủi ro rửa tiền đã tăng lên từ 2 năm qua trong một số
phân khúc hoạt động của các Fintech kinh doanh công cụ lưu giữ giá trị như
Alipay hay WeChat, gồm rút tiền ở nước ngoài, chuyển tiền xuyên biên giới, và
chuyển tiền ngang hàng (giữa các cá nhân, P2P).
HKMA bắt đầu cấp
phép hoạt động cho doanh nghiệp kinh doanh công cụ lưu trữ giá trị (SVF) từ năm
2016 và đến nay đã cấp phép tổng cộng cho 16 doanh nghiệp như vậy, trong đó có
Octopus, WeChat Pay, Paypal và Alipay v.v... Các doanh nghiệp này buộc phải
tuân thủ quy chế phòng chống rửa tiền (AML) do HKMA đặt ra.
Theo dõi quá
trình hoạt động của SVF, HKMA nhận thấy phần lớn các nghiệp vụ cung ứng bởi SVF
có mức độ rủi ro thấp. Tuy vậy, HKMA đánh giá cấp độ rủi ro liên quan đến AML
và tài trợ khủng bố của SVF là ở cấp trung (NV: có 3 cấp - thấp, trung và cao).
HKMA xác định rủi ro AML và tài trợ khủng bố chủ yếu tập trung ở những SVF dựa
trên nền tảng kết nối được dùng cho nhiều hành động bất hợp pháp như nạp tiền ở
nước ngoài có nguồn gốc bất minh vào các thẻ ghi có, và được rút ra bằng tiền mặt
ở những nước có rủi ro cao, hoặc chức năng chuyển tiền ngang hàng P2P của SVF bị
lợi dụng cho hoạt động cá cược bất hợp pháp.
Các doanh nghiệp
kinh doanh SVF đã chủ động báo cáo khoảng 1.200 giao dịch đáng ngờ trong vòng 2
năm qua, từ tháng 11/2016 đến 12/2018, chủ yếu là các giao dịch trong đó tiền
được dùng để mua các hàng hóa bất hợp pháp trên mạng, để đánh bạc và cá cược bất
hợp pháp hoặc các hành vi liên quan đến rửa tiền như rút tiền mặt ở nước ngoài.
Dựa trên đánh giá
và hiểu biết riêng của các doanh nghiệp kinh doanh SVF, HKMA ước tính có đến
1/3 giao dịch đáng ngờ là liên quan đến các hành vi phạm pháp nói trên. Một số
giao dịch đáng ngờ khác thì được cho là có liên quan đến dịch vụ kiều hối lậu,
buôn bán ma túy và buôn lậu.
Điều đáng nói ở
đây là phương cách tiếp cận vấn đề của HKMA. Mặc dù mức độ rủi ro của nguy cơ rửa
tiền và tài trợ khủng bố đã đạt cấp độ quan ngại, cần phải hành động, HKMA đã
không chọn cách tiêu cực là thu hẹp hoạt động, cắt giảm bớt nghiệp vụ hoặc thậm
chí là rút lại giấy phép hoạt động cấp cho các doanh nghiệp kinh doanh SVF theo
nguyên tắc khá phổ biến ở Việt Nam là “không quản được thì cấm”.
Thay vào đó, HKMA
xác định việc cần làm là củng cố khuôn khổ quy chế để giảm thiểu khiếm khuyết
đã được nhận diện cũng như mức độ rủi ro chung của SVF, đặc biệt liên quan đến
các nghiệp vụ như rút tiền ở nước ngoài, chuyển tiền xuyên biên giới, và P2P,
nhưng đồng thời vẫn phải đảm bảo duy trì chức năng hoạt động bình thường, lành
mạnh của các SVF, tạo thuận lợi và dễ dàng cho khách hàng sử dụng SVF.
Theo hướng trên,
một mặt doanh nghiệp kinh doanh SVF được coi là đối tác chứ không phải “thần
dân bị trị” hay “tội đồ” của HKMA. Dẫu có thực tế là con số 1.200 giao dịch
đáng ngờ mà các doanh nghiệp kinh doanh SVF báo cáo với HKMA chỉ chiếm có 0,7%
trong tổng số giao dịch đáng ngờ mà HKMA nắm được nhưng HKMA dường như không
coi đó là kết quả của việc báo cáo gian dối hoặc sự chểnh mảng với rủi ro từ
các doanh nghiệp kinh doanh SVF. HKMA cũng đã công bằng khi đánh giá rằng hầu hết
các doanh nghiệp kinh doanh SVF đã thiết lập và thực thi hữu hiệu các hệ thống
AML phù hợp với mức độ rủi ro rửa tiền mà họ đối mặt.
Do vậy, để nâng
cao khả năng AML tại doanh nghiệp, HKMA đã tăng cường khuyến khích, hỗ trợ các
doanh nghiệp kinh doanh SVF tích cực sử dụng công nghệ và các công cụ phân tích
vào kiểm soát tội phạm tài chính và chủ động báo cáo định kỳ và bất thường diễn
biến của các giao dịch bất thường, đặc biệt những giao dịch có quy mô đáng kể.
Mặt khác, HKMA cũng
chủ động hợp tác với cơ quan chức năng ở các quốc gia khác trong việc giám sát
các điển hình mới nhằm có thêm thông tin để hiểu rõ hơn các rủi ro rửa tiền đặc
thù trong hoạt động của SVF. Tăng cường hợp tác với đối tác nước ngoài, đặc biệt
ở Trung Quốc đại lục, được HKMA nhấn mạnh bởi đã có sự tăng mạnh trong sử dụng
các sản phẩm và dịch vụ của SVF giữa Hong Kong và Trung Quốc đại lục.
Hàm ý cho Việt
Nam là thay vì thái độ e dè, ngần ngại, thậm chí là có xu hướng không cấp phép
và cấm đoán sử dụng các công cụ công nghệ tài chính mới như SVF, nên “mở lòng”
đón tiếp, cho phép các doanh nghiệp kinh doanh các công cụ này hoạt động hợp
pháp ở Việt Nam (theo một lộ trình được kiểm soát chặt chẽ).
Dù luôn
có rủi ro và tiêu cực đi kèm các công cụ công nghệ tài chính mới này nhưng cần
không chỉ nghĩ đến những lợi ích to lớn mà chúng đem lại cho người dân, mà còn
cần nhận thức rằng những rủi ro này nếu chủ động và tích cực đối mặt và xử lý
thì sẽ hoàn toàn có thể kiểm soát được với sự hợp lực của doanh nghiệp kinh
doanh các công cụ này cũng như của các đối tác khu vực (Trung Quốc) và quốc tế.
No comments:
Post a Comment