Hôm nay có đồng chí email hỏi tớ vấn đề về phá giá như
sau. Thấy câu hỏi thiết thực nên tớ post lên đây kèm câu trả lời. Nói thêm là tớ
đọc được bài của đồng chí Minh này nhưng rồi quên biến mất, không lôi đồng chí Minh
ra để phang trong các entry trước (thật sự là không thấy đáng đọc). Nhưng đồng
chí Minh này không thoát được tớ hôm nay!
----------------------------------------------------------------
Gần đây trên
báo chí cũng như trên 1 số blog có nhiều bài viết nói về vấn đề tỷ giá, lạm
phát, nên hay không nên phá giá VND. Em cũng đã đọc những bài viết của anh trên
blog về vấn đề này. Hôm nay đọc thấy bài này của anh Đinh Tuấn Minh, em thấy anh Minh có những quan điểm khác như sau:
http://thitruongtudo.blogspot.com.au/2013/03/chinh-sach-ty-gia-can-tha-noi-co-kiem.html
(1) Trích:
"...Tôi cho rằng việc phá giá VND lúc này là thiếu có cơ sở và trái ngược với mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế trong thời điểm hiện tại. Điều mà Ngân hàng nhà nước cần làm (NHNN) là điều hành một chính sách tỷ giá thả nổi có kiểm soát, tức để tỷ giá biến động hàng ngày linh hoạt hơn theo cung và cầu thực về ngoại tệ trên thị trường, chứ không phải là một chính sách khá cứng nhắc như hiện nay..."
Anh Minh cho rằng:
(2) Trích:
"...Đồng nội tệ có xu hướng mạnh lên trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế..."
Lí do bởi vì:
(3) Trích:
"... nguồn vốn khả dĩ duy nhất để đảm bảo cho sự thành công của quá trình tái cơ cấu kinh tế tại Việt Nam lúc này là dòng vốn đầu tư nước ngoài...Nếu thu hút được đầu tư nước ngoài vào quá trình mua bán nợ xấu, vào việc mua bất động sản và vào việc mua cổ phần tại các doanh nghiệp nhà nước thì tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế sẽ được đảm bảo.....Nhưng việc thu hút một lượng lớn đầu tư nước ngoài đòi hỏi phải có một kỳ vọng vững chắc về sự ổn định của đồng nội tệ của Việt Nam, thậm chí là sự tăng giá của VND. Việc đồng nội tệ không bị mất giá sẽ là một đảm bảo chắc chắn về việc không bị thiệt hại khi nhà đầu tư nước ngoài muốn chuyển tiền về nước.."
Em muốn hỏi anh Ngọc 1 chút có gì khác nhau trong quan điểm của 2 anh về vấn đề này không ?
1 vấn đề nữa em thắc mắc, đó là bảng cân đối kế toán của Ngân hàng nhà nước Việt Nam, em thấy Ngân hàng nhà nước Việt Nam hình như không công bố những tài liệu này public thì phải?
http://thitruongtudo.blogspot.com.au/2013/03/chinh-sach-ty-gia-can-tha-noi-co-kiem.html
(1) Trích:
"...Tôi cho rằng việc phá giá VND lúc này là thiếu có cơ sở và trái ngược với mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế trong thời điểm hiện tại. Điều mà Ngân hàng nhà nước cần làm (NHNN) là điều hành một chính sách tỷ giá thả nổi có kiểm soát, tức để tỷ giá biến động hàng ngày linh hoạt hơn theo cung và cầu thực về ngoại tệ trên thị trường, chứ không phải là một chính sách khá cứng nhắc như hiện nay..."
Anh Minh cho rằng:
(2) Trích:
"...Đồng nội tệ có xu hướng mạnh lên trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế..."
Lí do bởi vì:
(3) Trích:
"... nguồn vốn khả dĩ duy nhất để đảm bảo cho sự thành công của quá trình tái cơ cấu kinh tế tại Việt Nam lúc này là dòng vốn đầu tư nước ngoài...Nếu thu hút được đầu tư nước ngoài vào quá trình mua bán nợ xấu, vào việc mua bất động sản và vào việc mua cổ phần tại các doanh nghiệp nhà nước thì tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế sẽ được đảm bảo.....Nhưng việc thu hút một lượng lớn đầu tư nước ngoài đòi hỏi phải có một kỳ vọng vững chắc về sự ổn định của đồng nội tệ của Việt Nam, thậm chí là sự tăng giá của VND. Việc đồng nội tệ không bị mất giá sẽ là một đảm bảo chắc chắn về việc không bị thiệt hại khi nhà đầu tư nước ngoài muốn chuyển tiền về nước.."
Em muốn hỏi anh Ngọc 1 chút có gì khác nhau trong quan điểm của 2 anh về vấn đề này không ?
1 vấn đề nữa em thắc mắc, đó là bảng cân đối kế toán của Ngân hàng nhà nước Việt Nam, em thấy Ngân hàng nhà nước Việt Nam hình như không công bố những tài liệu này public thì phải?
--------------------------------------------------------------
Trả lời của tớ.
(1)
Đồng chí này nói mà như không nói. Nói “thả nổi có kiểm
soát”, và tự giải thích là “để tỷ giá biến động hàng ngày linh hoạt” thì phải
chăng là công nhận để cho VND mất giá (khi VND bị áp lực phá giá), cho dù là
trong một phạm vi nào đó, không lớn quá? Cho dù là để VND mất giá 1%, 2% hay
5%, 10% thì bản chất là như nhau, tức là một hành động phá giá VND. Mà như vậy
thì nói “việc phá giá VND lúc này là thiếu cơ sở và trái ngược với mục tiêu cơ
cấu nền kinh tế” là tự mâu thuẫn. Trừ khi đồng chí ý muốn nói “hàng ngày linh
hoạt” có nghĩa là chỉ được phép dao động quanh tỷ giá chính thức ở biên độ
0.00...x%/ngày và 0.00...y%/tuần/tháng (tiệm cận 0) thì còn chấp nhận được!
Hơn nữa, nói phá giá lúc này là “thiếu cơ sở” thì đồng chí phải vạch ra nhiều
cái hại, so sánh với nhiều cái lợi của việc phá giá để thấy rốt cuộc thì nên
phá giá hay không. Hình như trong cả bài của đồng chí này không đề cập (mấy) đến
lợi ích của việc phá giá, mà chỉ cố gắng chứng minh rằng phá giá là có hại nếu
xét từ góc độ (rất hẹp) rằng thu hút vốn nước ngoài vào mua tài sản, nợ xấu, cổ
phần, bất động sản v.v... Như vậy, đồng chí này đã sai ngay từ mặt phương pháp
luận, chưa kể sai/không hoàn toàn đúng về chuyện ổn định tỷ giá để thu hút vốn nước
ngoài.
Hơn nữa, như tớ đã viết trong các entry trước, phá giá không làm hại tất cả
các loại hình vốn nước ngoài. Ngược lại, phá giá có tác dụng “xua đuổi” luồng “tiền
nóng” là thứ cần tránh thay vì welcome chúng. Nói thêm ở đây, cứ cho rằng các
loại vốn nước ngoài mà đồng chí đề cập đến đều là vốn “quý”, cần khuyến khích
(mặc dù hẳn nhiên không phải là vậy), thì việc không phá giá VND bây giờ để hấp
thụ vốn nước ngoài (giả sử nhà đầu tư thích VND ổn định, chứ không phải bị định
giá thấp, là cái như tớ đã nói là không hoàn toàn đúng, ít nhất đối với FDI hướng
xuất khẩu) sẽ chỉ có ý nghĩa/đúng khi Việt Nam (cam kết) sẽ không bao giờ phá
giá. Nhưng đồng chí Minh có bảo đảm rằng sau đây nửa năm, 1 năm hoặc hơn, Việt
Nam vẫn sẽ không phá giá không? Nếu có phá giá (tớ cho là chắc chắn. Lưu ý rằng
gọi là phá giá nhưng thực ra chỉ đơn giản là tỷ giá VND tăng lên so với hiện
nay), liệu có thể coi hành động (cam kết) không phá giá hiện nay là lừa đảo nhà
đầu tư không? Ngược lại, đối với một nước như Việt Nam, liệu có mấy nhà đầu tư có
ý định đầu tư vào Việt Nam lại tin rằng, kỳ vọng rằng tỷ giá VND sẽ ổn định để làm
cơ sở cho quyết định đầu tư?
(2) Tớ chịu chẳng
thể nào lý giải tại sao tái cơ cấu kinh tế thì đồng nội tệ lại có xu hướng tăng
giá như đồng chí Minh nói được. Hiểu đơn giản thì tái cơ cấu thường gắn liền
với xáo trộn, với rủi ro, với bất ổn, với thay đổi có thể theo hướng tốt lên
hoặc xấu đi v.v... Mặc dù đồng chí có nêu ra yếu tố lạm phát nhưng cũng hoàn
toàn có khả năng rằng tái cơ cấu kinh tế dẫn đến lạm phát tăng/thoát khỏi kiểm
soát. Mà như thế, và đi kèm với các rủi ro khác, hoàn toàn có khả năng nội tệ
bị mất giá, chứ không phải là lên giá.
Đồng chí Minh nói rằng tỷ giá hiện nay đã ở trạng thái cân bằng để khởi
đầu cho tái cơ cấu kinh tế. Nhưng đồng chí đã phân tích các yếu tố cơ bản làm
nền tảng cho tỷ giá ổn định chưa? Tỷ giá thực VND đã/sẽ như thế nào? Thâm hụt thương
mại cả năm nay đã/sẽ thế nào? Lạm phát đã/sẽ thế nào v.v...? Chưa phân tích thì
sao mà nói chắc như đinh đóng cột rằng tỷ giá đã ở thế vững (sẽ duy trì được)
và phá giá là thiếu cơ sở được?
Quan trọng hơn, đồng chí giả định rằng năm nay với chính sách kiềm chế lạm phát, với dòng vốn nước ngoài đổ vào, và với tái cơ cấu kinh tế thì VND sẽ lên giá (nên không cần phải phá giá). Tất nhiên, nếu xảy ra như vậy thì có khả năng VND sẽ lên giá. NHƯNG đây chỉ là những giả định/kỳ vọng mà không nhất thiết những điều này sẽ xảy ra, đồng nghĩa là tương lai của ổn định tỷ giá VND là hoàn toàn không có gì đảm bảo. Hơn nữa, cho dù có xảy ra như vậy, nhưng đó là việc trong tương lai (khó/không thể diễn ra trong vòng vài tháng tới), cho nên về logic không thể suy ra rằng cho đến thời điểm này không có áp lực phá giá và không cần phá giá.
Quan trọng hơn, đồng chí giả định rằng năm nay với chính sách kiềm chế lạm phát, với dòng vốn nước ngoài đổ vào, và với tái cơ cấu kinh tế thì VND sẽ lên giá (nên không cần phải phá giá). Tất nhiên, nếu xảy ra như vậy thì có khả năng VND sẽ lên giá. NHƯNG đây chỉ là những giả định/kỳ vọng mà không nhất thiết những điều này sẽ xảy ra, đồng nghĩa là tương lai của ổn định tỷ giá VND là hoàn toàn không có gì đảm bảo. Hơn nữa, cho dù có xảy ra như vậy, nhưng đó là việc trong tương lai (khó/không thể diễn ra trong vòng vài tháng tới), cho nên về logic không thể suy ra rằng cho đến thời điểm này không có áp lực phá giá và không cần phá giá.
(3) Như
phân tích ở trên và trong các entry trước, quan điểm của tớ đương nhiên là ngược
lại với của đồng chí Minh (tớ ủng hộ chuyện phá giá, hay nói văn hoa, “an toàn”
hơn là “điều chỉnh” tỷ giá) và quan điểm của tớ dựa trên phân tích lợi hại xung
quanh ổn định tỷ giá/không phá giá, trong khi các ý kiến phản đối thì hoặc là dựa
trên các lý luận hời hợt, sai lầm, phiến diện, hoặc là chỉ đề cập đến một số
khía cạnh hạn hẹp của vấn đề, như của đồng chí Minh này. Nếu các đồng chí bạn đọc
mà chỉ ra được tớ sai cái nào, (phá giá) hại nhiều hơn lợi thì mới có thể nói rằng
không nên phá giá.
Nói thêm, tuần này tớ có 1 bài trên TBKTSG về chuyện có
nên hay không phá giá, tập hợp tất cả các lập luận trong các entry liên quan
cho đến nay. Các đồng chí đón xem cho rõ thêm nhé.
Về chuyện bảng cân đối tài sản của NHNN, tớ nghĩ là không
công bố. Nhiều thứ bình thường hơn còn không công bố, huống chi thứ “nhạy cảm”
như vậy?
Cảm ơn anh Ngọc đã trả lời những thắc mắc của em sớm. Liên quan đến vấn đề này, có thêm 1 số bài viết:
ReplyDeletehttp://ebank.vnexpress.net/gl/ebank/tin-tuc/2013/02/pha-gia-tien-dong-thiet-nhieu-hon-loi/
http://www.eximbank.com.vn/vn/news_detail.aspx?NewsID=1353&IsImportant=1
trong đó bác Trương Văn Phước, Tổng Giám Đốc Ngân hàng xuất nhập khẩu Việt Nam có ý kiến thế này:
Trích:
"...Không ai phủ định quy luật “đồng tiền giảm giá thì hỗ trợ cho xuất khẩu” cả. Nhưng cũng cần phải lưu ý rằng bản thân tỷ giá riêng lẻ nó không quyết định cho tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, vì kim ngạch xuất khẩu có thể xem như là một hàm nhiều biến, mà tỷ giá hối đoái chỉ là một biến số..."
Trích:
""Trong 5 năm vừa qua, tính trung bình thì hàng năm lãi suất VND cao hơn USD khoảng 10% trong khi bình quân tỷ giá VND giảm so USD là 6%/năm. Cho nên, có một lực đẩy thực tế của thị trường theo chiều đi xuống không cho USD tăng giá nhiều thêm vì người nắm giữ VND vẫn hưởng lợi ròng là 10% - 6% = 4%."
Trích:
"... Vả lại, xuất khẩu ở Việt Nam phụ thuộc không quá nhiều vào tỷ giá hối đoái. Đây là kết quả của các công trình nghiên cứu nghiêm túc về sự tác động của tỷ giá hối đoái đến xuất khẩu ở nước ta. Đó là chỉ xem tỷ giá dưới góc độ cạnh tranh thương mại, mà sâu xa của nó là chênh lệch lạm phát của các đồng tiền trong một rổ tiền tệ làm cơ sở để điều hành chính sách tỷ giá hối đoái..."
Nhưng rồi bác Phước cũng đồng ý tăng tỷ giá VND/USD ở mức vừa phải:
Trích:
"...Tôi nghĩ, tăng tỷ giá nhiều trong năm nay không có lợi. Cần quan tâm quy luật cộng hưởng, truyền dẫn qua lại giữa tỷ giá hối đoái và lạm phát. Nếu năm nay kinh tế từng bước phục hồi thì cầu nhập khẩu sẽ tăng lên. Có dự báo kim ngạch nhập khẩu năm nay trên 130 tỷ USD. Nếu tỷ giá tăng mạnh thì lạm phát sẽ bị ảnh hưởng. Nếu lạm phát không được kiềm chế tốt sẽ tác động ngược lại, buộc tỷ giá phải tăng lên. Nghĩa vụ nợ đến hạn của quốc gia cũng là một chủ đề cần tính toán kỹ khi xem xét tỷ giá… Đó là nền tảng suy nghĩ của tôi khi dự báo rằng, năm nay tỷ giá sẽ biến động theo chiều tăng, từ 2 - 3%..."
Đồng chí Phước này là người đã bị tớ phang 1, 2 lần từ cách đây 5-6 năm rồi và hồi đó nghe qua người khác kể lại thì đồng chí này rất chi là “cú” tớ, nói với mọi người rằng, đại loại, sẽ khiếu nại đến nơi tớ được cấp bằng để nói rằng tại sao lại cấp bằng Dr cho một thằng ngu như vậy. May quá, hồi đó tớ đã tếch sang Sing rồi, không thì đến vỡ đầu với đồng chí này mất.
DeleteVề phát biểu của đồng chí Phước lần này thì có mấy vấn đề như sau. Thứ nhất, đồng ý rằng tỷ giá chỉ là một biến số ảnh hưởng đến xuất khẩu, chứ không phải tất cả. Nhưng đồng chí Phước có đồng ý rằng nếu phá giá tỷ xuất khẩu còn tăng hơn nữa không? Thêm nữa, nếu không dùng đến công cụ tỷ giá thì phải dùng đến các trợ cấp xuất khẩu khác, mà ngày nay thường đa phần là những trợ cấp trong danh sách đỏ (cấm) theo quy định của WTO. Nếu đồng chí Phước muốn xui dại các nhà xuất khẩu Việt Nam tiếp tục đối mặt với trả đũa thương mại từ các đối tác nước ngoài như đã xảy ra với giá móc áo thép, tôm, giày da, hải sản v.v... thì cứ việc can ngăn NHNN đừng phá giá và cứ xui Chính phủ tiếp tục trợ cấp như vậy.
Về chuyện chênh lệch lãi suất và kết luận rằng gửi VND có lợi hơn, tớ đã nói nhiều lắm về cái này rồi nên chỉ nhắc lại sơ qua ở đây. Gửi/giữ tài sản bằng USD ngoài chuyện nhìn vào lãi suất, người gửi đa phần còn nhìn vào nó như một phương tiện vừa bảo tồn giá trị, vừa có tính thanh khoản cao, vừa có được hưởng lãi suất (tất nhiên là thấp hơn VND). Ở Việt Nam, đừng có dại dột mà tin vào những lời hứa, cam kết với dự đoán, và đó là lý do tại sao dù lãi suất USD có xuống thấp như hiện nay, nhu cầu nắm giữ USD không bao giờ suy giảm mạnh. Đồng chí bạn đọc ví dụ có USD, “trót dại” nghe theo lời xui của các quân sư quạt mo đổi ra VND để gửi hưởng lãi cao vào cuối năm 2010 để rồi đùng cái sang 2011 tỷ giá tăng vọt một phát hơn 9% thì lúc đó đồng chí nghĩ thế nào, có tiếc của không?
Về chuyện không nên phá giá mạnh vì lo ngại lạm phát, ý kiến này cũ như trái đất, nhưng lại... sai! Như tớ đã nói ở các entry trước, mấu chốt của vấn đề là chính sách tiền tệ. Nếu phá giá đi kèm với xiết chặt lại chính sách tiền tệ thì lạm phát sao mà tăng lên được?