http://www.thesaigontimes.vn/158971/Tour-0-dong---ung-xu-kien-quyet-nhung-tranh-cuc-doan.html
Dư luận gần đây bức
xúc với nạn “tour 0 đồng” thu hút đông đảo du khách từ Trung Quốc, làm xấu hình
ảnh của ngành du lịch Việt Nam với nhiều cửa hàng chuyên bán cho khách Trung Quốc
với giá cắt cổ. Chính quyền đã xử lý tình trạng này bằng việc buộc đóng cửa một
số cửa hàng này. Tuy nhiên, biện pháp này xem ra là chưa đủ.
Việt Nam không phải là “nạn nhân” duy nhất
Ở khu vực, ngoài
Việt Nam, còn có nhiều điểm đổ bộ được “ưu ái” của nhiều tour 0 đồng từ Trung
Quốc như Hong Kong, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thailand và một số nước Đông
Nam Á khác. Nếu ở Việt Nam có tour 0 đồng thì ở nhiều nước cũng có các tour gọi
là “zero dollar tour”. Tuy mang lại thu nhập lớn cho kinh tế bản địa nhưng làn
sóng du khách Trung Quốc đã làm “bội thực”, tạo ra nhiều tiếng xấu cho những nước
này.
Để “gỡ gạc” lại
chi phí bỏ ra để tổ chức tour, các công ty du lịch phải dựa hoàn toàn vào việc mua
sắm của du khách, mà phần nhiều là mua sắm theo kiểu cưỡng bức, tương tự như nạn
“cơm tù” một thời thịnh hành ở Việt Nam. Đã có không ít xô xát thậm chí gây chết
người giữa du khách với cửa hàng “tù” hoặc hướng dẫn viên du lịch (HDV), là người
buộc du khách phải mua đủ một số lượng hàng hóa trước khi để cho họ thoát ra khỏi
cửa hàng mà HDV “nhốt” họ vào đó. Ví dụ, năm 2015, ở Hong Kong, một du khách
Trung Quốc đã bị bốn nhân viên của một cửa hàng đồ trang sức đánh chết vì đứng
ra can ngăn xô xát giữa một thành viên trong đoàn, người từ chối mua bất cứ thứ
gì trong cửa hàng, với HDV.
Mục đích đi du lịch
của du khách Trung Quốc cũng “vô tình” tiếp tay cho nạn tour 0 đồng. Trong quan
niệm của nhiều người Trung Quốc, các chuyển đi nước ngoài có mục đích chính
không phải là để du lịch – một khái niệm khá mới mẻ với họ, mà là để mua sắm. Rất
thường xuyên du khách Trung Quốc sẽ không biết phải làm gì tiếp theo nếu để họ
có thời gian và tự quyết định.
Cũng cần lưu ý là
tuy Nhật Bản và Hàn Quốc cũng nằm trong danh sách điểm đến ưa thích của các
tour giá rẻ từ Trung Quốc nhưng các tour này ít điều tiếng hơn, chủ yếu nhờ vào
chất lượng hàng hóa cao hơn và sự quản lý thương mại tốt hơn.
Chính phủ hành động
Nhiều nước trong
khu vực gần đây đã có những hành động mạnh tay dẹp nạn tour 0 đồng. Trong một nỗ
lực phối hợp chung với Thái Lan, Trung Quốc đã buộc các công ty du lịch đặt giá
sàn cho một ngày du lịch trong các tour, cũng như cấm các công ty này chào mời
các tour với giá thấp không tưởng, chủ yếu nhắm đến đối tượng khách hàng lần đầu
tiên du lịch nước ngoài. Họ cũng chế tài các trang chủ của các công ty du lịch
nhằm cấm đưa ra những thông tin sai lệch. Các công ty du lịch còn phải công
khai chi tiết các loại chi phí bao gồm trong gói tour, và chỉ được khách mua
tour thanh toán tại Trung Quốc. Công ty du lịch Trung Quốc và đối tác của họ tại
Thái Lan phải khai báo chính xác số lượng du khách Trung Quốc đến Thái Lan…
Về phía Thái Lan,
các cửa hàng tham gia vào việc mua hàng cưỡng bức hay bán hàng giả, hàng nhái địa
phương và các thương hiệu nước ngoài sẽ bị phạt nặng vì tội trốn thuế và xử lý
hành chính nếu chúng lừa dối khách hoặc bán cho họ với giá cắt cổ hay xâm phạm
đến quyền lợi của du khách. Thái Lan cũng dẹp bỏ 2.500 xe bus du lịch tham gia
các tour giá rẻ.
Chính quyền Đài
Loan hồi đầu năm ngoái đã yêu cầu điều tra ngay lập tức các tour giá rẻ ở Đài
Loan sau khi một xe bus du lịch gặp nạn làm chết 33 người và bị thương 11 người.
Có nhiều tai nạn xảy ra cho các xe bus du lịch trong các tour giá rẻ trong mấy
năm gần đây, làm chính quyền Đài Loan lo ngại về lỗ hổng trong quản lý làm lọt
lưới các xe bus du lịch không an toàn được các công ty du lịch lựa chọn để cắt
giảm chi phí.
Tất nhiên là việc
xử lý mạnh tay như trên chắc chắn sẽ làm giảm đáng kể số lượng du khách Trung
Quốc đặt chân đến nước sở tại. Như ở Thái Lan, chỉ trong vòng hơn một tháng sau
khi Trung Quốc và Thái Lan cùng phối hợp ra tay dẹp nạn “zero dollar tour”, lượng
du khách Trung Quốc đến Thái Lan đã tụt giảm 20-25%. Nhiều doanh nghiệp ở cả
hai quốc gia bị ảnh hưởng mạnh. Ví dụ, công ty Beauty Community ở Thái Lan có tới
25% doanh thu đến từ du khách Trung Quốc. Ở Trung Quốc, các công ty du lịch và
bán lẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng vì ước tính có tới 90% số tour nơi đây được chào
bán rơi vào dạng tour có giá thấp không tưởng.
Tuy vậy, công bằng
mà nói thiệt hại thực tế từ tụt giảm số lượng du khách có thể không lớn đến vậy
vì phần lớn thu nhập từ các tour 0 đồng tạo ra đều bị thâu tóm bởi phía nước
ngoài nắm toàn bộ chuỗi cung cấp. Nhiều tour du lịch Trung Quốc có HDV Trung Quốc,
du thuyền và xe bus riêng được điểu khiển đằng sau bởi các ông chủ Trung Quốc.
Việt Nam cần làm gì?
Trước tiên, cần
tránh phản ứng cực đoan là “nói Không” với du lịch mua sắm của du khách Trung
Quốc nói chung. Thay vào đó, Việt Nam cần theo hướng của Thái Lan khi chủ động khuyến
khích và chào đón những du khách Trung Quốc đến nước này theo từng nhóm nhỏ, độc
lập, tự phát (tự đi, không theo các tour từ Trung Quốc). Dù có thể là du lịch
mua sắm nhưng những du khách này có điều kiện kinh tế tốt hơn những du khách
theo tour giá rẻ nên thường chi tiêu nhiều hơn tại địa phương. Và vì họ tự do
đi lại, không bị “chăn dắt” bởi các HDV trong các tour giá rẻ nên việc chi tiêu
với giá trị lớn hơn của họ sẽ có lan tỏa mạnh hơn đến nền kinh tế bản địa. Thái
Lan cũng cung cấp nhiều dịch vụ nhắm đến đối tượng du khách này như mở ra các trung tâm dịch vụ du lịch và
mua sắm, với xe bus kết nối đưa đón du khách từ khách sạn đến các trung tâm này
và sân bay.
Tiếp đó, Việt Nam
cần mạnh tay xử lý để giảm thiểu các tour 0 đồng với các biện pháp mà các nước
trong khu vực đã áp dụng như nói ở trên, không chỉ dừng lại ở biện pháp đóng cửa,
dừng hoạt động các cửa hàng chỉ bán cho khách Trung Quốc. Bởi các cửa hàng khác
tuy có mở bán cho cả khách Việt Nam nhưng nếu họ vẫn niêm yết giá cả trên trời
như trước thì bản chất sự việc vẫn không thay đổi (người Việt vẫn không mua được,
còn du khách Trung Quốc vẫn bị chặt chém).
Việc phối hợp với
Chính phủ Trung Quốc để xử lý tour 0 đồng giống như kinh nghiệm của Thái Lan
cũng là điều nên thực hiện để các công ty du lịch giá rẻ Trung Quốc không chuyển
hướng từ các thị trường khác sang Việt Nam.
Sau cùng, Việt
Nam cần đa dạng hóa nguồn khách du lịch, tránh phụ thuộc quá nhiều vào nguồn du
khách Trung Quốc. Việc đa dạng hóa này là cần thiết để trước mắt hạn chế tác động
tiêu cực về mặt kinh tế từ việc xử lý các tour 0 đồng chắc chắn sẽ làm tụt giảm
mạnh lượng du khách Trung Quốc đến Việt Nam trong ngắn hạn. Ngoài ra, cũng cần
lưu tâm đến khả năng Trung Quốc sử dụng con bài du khách như là một công cụ
chính trị để gây sức ép lên các nước láng giềng khi có biến cố nào đó xảy ra. Bằng
việc hạn chế đột ngột lượng du khách từ Trung Quốc, Chính phủ nước này có thể tạo
ra sức ép kinh tế lớn lên các nước họ muốn gây sức ép, như đã được chứng kiến ở
Hàn Quốc và Đài Loan gần đây.
No comments:
Post a Comment