https://baodautu.vn/xu-ly-cung-ran-van-nan-tin-tac-d145674.html
Các vụ tin tặc tấn
công doanh nghiệp bằng mã độc để đòi tiền chuộc đã tăng mạnh từ năm 2020 khi
các doanh nghiệp tíc cực chuyển đổi mô hình kinh doanh ứng dụng số hóa trong bối
cảnh đại dịch nổ ra, buộc các quốc gia và doanh nghiệp phải áp dụng phong tỏa,
cách ly.
Không chỉ gây ra
thiệt hại cho bản thân các doanh nghiệp bị tấn công, qua số tiền chuộc phải trả
để đổi lại hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường, cũng như những tổn thất
cho doanh nghiệp do gián đoạn sản xuất trong thời gian bị tấn công, các vụ tấn
công này có thể còn là mối đe dọa nghiêm trọng đến an ninh và an toàn kinh tế,
xã hội.
Mối đe dọa an
ninh lớn
Như vụ tấn công
đòi tiền chuộc mới xảy ra gần đây đối với JBS, nhà chế biến thịt lớn nhất thế
giới. Vụ này được cho là do nhóm tin tặc REvil có liên quan đến Nga gây ra, và
nhóm này cũng là tác giả của khoảng 100 vụ tấn công đòi tiền chuộc có mục tiêu
khác, trong số đó phải kể đến vụ tấn công trước đó vào công ty đường ống dẫn dầu
Colonial của Mỹ.
Tuy là một ngành
chế biến đơn giản, thâm dụng lao động nhưng JBS – công ty của Brazil có 230 nhà
máy hoạt động ở 15 quốc gia, giết mổ và chế biến 75.000 con bò, 115.000 con lợn,
và hàng triệu con gà mỗi ngày – đã phải tạm ngừng sản xuất nhiều nhà máy tại Mỹ,
Úc, và Canada khi tin tặc tấn công, làm tê liệt các chương trình theo dấu và
phân loại gia súc, gia cầm của họ.
Vấn đề là JBS là
nhà chế biến thực phẩm lớn nhất thế giới nên sự buộc phải ngừng sản xuất của họ
đã trở thành mối đe dọa cho an ninh lương thực, thực phẩm của các quốc gia có
liên quan. Chẳng hạn, ở Mỹ, trong ngày cao điểm của vụ tấn công, chỉ có 94.000
con gia súc được giết mổ so với con số 121.000 con trong cùng ngày một tuần trước
đó. Không chỉ dừng ở đó, do sự tập trung cao trong ngành chế biến thịt, nên khi
một công ty bị gián đoạn sản xuất sẽ gây ảnh hưởng lớn đến toàn bộ chuỗi cung ứng
hạ nguồn trong ngành.
Phản ứng quốc
gia
Dù JBS đã rất kín
tiếng về vụ tấn công, hầu như chỉ tiết lộ một số thông tin bắt buộc theo yêu cầu
với một doanh nghiệp niêm yết, nhưng vụ này đã trở thành vấn đề quốc gia, với
việc chính quyền Tổng thống Biden cáo buộc một tổ chức tội phạm ở Nga, tương tự
như vụ tấn công Colonial, và tuyên bố sẽ không bỏ qua một lựa chọn nào trong vụ
này. Ông Biden được báo cáo là cũng sẽ kháng nghị vấn đề này với Tổng thống Nga
Putin trong một cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo vào ngày 16/6 ở
Geneva.
Duy trì áp lực
chính trị liên tục để buộc Nga phải có trách nhiệm với các tin tặc là một
phương cách tiếp cận mà các chuyên gia an ninh đều cho là đúng đắn. Bởi dù Nga
không tài trợ cho tin tặc nhưng dường như họ đã bỏ mặc để tin tặc tự do hoành
hành. Nếu chính quyền Nga cứng rắn hơn, tỏ thái độ không dung tha tội phạm mạng
thì hoạt động tội phạm sẽ phải co hẹp lại.
Bên cạnh giải
pháp chính trị, ở trong nước, chính quyền ông Biden cũng đang chịu áp lực phải
có một biện pháp đối phó hiệu quả. Một số chuyên gia an ninh đã kêu gọi quân đội
Mỹ nhắm mục tiêu vào các nhóm tội phạm có tổ chức và thậm chí tiến hành tấn
công ngược, gồm trưng lên mạng các chi tiết riêng tư về bọn tội phạm.
Ngoài ra, Chính
phủ Mỹ cũng được khuyến nghị cần nâng cao nhận thức về chuyện tấn công mạng như
một vấn đề an ninh quốc gia trong giới chính trị và doanh nghiệp và tạo dựng một
khuôn khổ nhất quán để chống lại các cuộc tấn công mạng. Chỉ khi nào bọn tội phạm
tống tiền phải đối mặt với tương lai chắc chắn sẽ bị truy tìm và lôi ra ánh
sáng công lý bất kể chúng ẩn nấp ở đâu thì lúc đó mới có hy vọng chúng sẽ trùn
tay.
Liên hệ với Việt
Nam
Ở Việt Nam thời
gian gần đây cũng đã chứng kiến nhiều vụ tấn công, lừa đảo qua mạng, xảy ra
không chỉ với cá nhân và doanh nghiệp, mà còn với cả các cơ quan nhà nước. Dù rằng
cho đến nay vẫn chưa có báo cáo nào cho thấy đã xảy ra những vụ tấn công gây
tác động lớn đến an ninh và an toàn kinh tế, xã hội nhưng điều này không có
nghĩa là sẽ không có những vụ việc lớn tương tự như Continental và JBS xảy ra ở
Việt Nam trong tương lai gần.
Phản ứng thông
thường ở Việt Nam cho đến nay là cảnh bảo và kêu gọi các tổ chức và doanh nghiệp
đầu tư vào phần cứng và phần mềm tin học, và giáo dục cho nhân viên các biện
pháp phòng chống như không mở các email nghi vấn và cẩn trọng khi cắm USB (có
thể đã nhiễm virus) vào hệ thống. Đồng thời khi bị tấn công thì doanh nghiệp và
tổ chức phải báo với các cơ quan chức năng mà không nên tùy tiện xử lý, tuân
theo yêu cầu của tin tặc.
Tuy nhiên, cũng
qua vụ Continental và JBS cho thấy, đầu tư vào phần cứng, phần mềm và giáo dục
nhân viên cũng không thể ngăn ngừa hữu hiệu khả năng bị tấn công. Còn việc phải
báo cáo cho cơ quan chức năng thì sẽ gặp trở ngại khi doanh nghiệp, tổ chức thấy
số tiền đòi chuộc không quá lớn, nhất là so với thiệt hại khi phải ngừng hoạt động,
và/hoặc bị tin tặc đe dọa công khai các thông tin lấy cắp được, trong khi việc
xử lý của cơ quan chức năng có thể là quá chậm chạp, không hữu hiệu.
Bởi vậy, có lẽ Chính
phủ cũng cần phải đưa ra một khuôn khổ nhất quán trong xử lý tin tặc, gồm lập
trường cứng rắn, không khoan nhượng với tin tặc, đi kèm với các nỗ lực của các
đơn vị phòng chống tội phạm để nhanh chóng truy tìm và lôi ra ánh sáng các tổ
chức tội phạm trong sự phối hợp với các tổ chức trong nước và quốc tế.
Sự tin tưởng của
cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức vào khả năng và sự cương quyết của Chính phủ
cũng sẽ được củng cố bởi sự trợ giúp về tài chính, công nghệ, kỹ năng và các chỉ
dẫn cần thiết để ngăn ngừa và đối phó với các cuộc tấn công mạng khi chúng xảy
ra. Khi nguồn lực của Chính phủ có hạn, sự hợp tác công-tư trong phòng và chống
tội phạm mạng là điều không thể thiếu như một chiến lược quốc gia đối phó với vấn
nạn tin tặc.
No comments:
Post a Comment