https://thesaigontimes.vn/lanh-manh-hoa-thi-truong-tai-chinh-mot-cach-lanh-manh/
Gần đây, các
thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm làm trong sạch, lành mạnh hóa thị trường chứng khoán,
trái phiếu doanh nghiệp liên tục được đưa ra, từ cấp cao nhất trong hệ thống
chính quyền đến các bộ, ngành và cơ quan chủ quản. Châm ngòi cho diễn biến này là
vài ba vụ việc phạm luật dẫn đến bắt bớ xảy ra trên thị trường chứng khoán và
trái phiếu doanh nghiệp.
Nguồn cơn
Nguồn cơn trực tiếp
của các vụ vi phạm pháp luật dẫn đến bắt bớ hẳn nhiên là sự... vi phạm pháp luật
của một số cá nhân liên đới, là lãnh đạo tại một số doanh nghiệp. Nhưng, hỏi một
cách cắc cớ, tại sao điều này (sự vi phạm) lại xảy ra? Câu trả lời đương nhiên sẽ
là, tại các cá nhân này... cố tình vi phạm.
Tuy nhiên, sự thật/nguyên
nhân không chỉ có thế.
Ví dụ với vụ việc
bán cổ phiếu FLC không công bố trước của ông Trịnh Văn Quyết gần đây. Đây là sự
vi phạm pháp luật lần thứ hai. Nếu như lần vi phạm lần trước xảy ra cách đây
vài năm, tuy ở quy mô nhỏ hơn lần thứ hai này nhưng bản chất vi phạm là như
nhau, mà bị xử lý mạnh tay như lần này thì ông Quyết không chắc đã được tự do ở
ngoài đời để mà tiến hành một vụ thao túng thị trường trắng trợn thứ hai là lần
này.
Vậy, một trong những
nguồn cơn làm thị trường tài chính Việt Nam phát triển không an toàn, lành mạnh
chính là thái độ dung túng, sự vô trách nhiệm của các cơ quan chức năng với những
hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng của các cá nhân và tổ chức tham gia thị
trường.
Với vụ ông Đỗ Anh
Dũng, Chủ tịch, Tổng Giám đốc của tập đoàn Tân Hoàng Minh bị khởi tố tội lừa đảo
chiếm đoạt tài sản do “đã có hành vi gian dối, sử dụng các công ty thành viên
phát hành 9 đợt trái phiếu trái quy định pháp luật, tổng trị giá 10.300 tỉ đồng,
để huy động tiền của nhà đầu tư nhưng không sử dụng vào các hoạt động kinh
doanh theo hồ sơ phát hành trái phiếu”, có thể thấy cái “tội” này (xin không
bàn đến là đúng hay sai ở đây) đã diễn ra công khai trước mắt các cơ quan chức
năng trong một thời gian không phải là ngắn (từ tháng 7/2021) và quy mô không phải là nhỏ.
Vậy nhưng chỉ đến gần đây hơn thì Bộ Tài chính mới “chỉ đạo” và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước mới ban hành quyết định hủy bỏ
9 đợt phát hành trái phiếu
này căn cứ vào “đề nghị của cơ quan có thẩm quyền” (1).
Nói các khác, hành
vi vi phạm của ông Dũng (sử dụng tiền phát hành trái phiếu không đúng mục đích nêu
trong hồ sơ phát hành trái phiếu) đã được quy định rõ trong luật định hiện hành
nhưng chỉ được phát hiện và xử lý khi có đề nghị của cơ quan có thẩm quyền (Bộ
Công an?), chứ không phải bởi cơ quan quản lý, giám sát trực tiếp là Ủy ban Chứng
khoán và trên đó là Bộ Tài chính. Sự bất cập này, nếu không phải là sự bao che,
vô trách nhiệm, thì hẳn phải là sự yếu kém về nghiệp vụ quản lý, theo dõi, giám
sát thị trường của cơ quan chức năng khi đã để lọt lưới hành vi phạm pháp.
Giải pháp
Như đã phân tích ở
trên, một phần nguồn cơn để các vụ vi phạm pháp luật xảy ra chính là sai phạm,
bất cập từ phía các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, những điều bất cập này đã
không được nhận biết và thừa nhận để lấy đó làm bài học và khắc phục. Một minh
chứng rõ ràng là hầu như chưa có cá nhân nào, cơ quan nào bị quy trách nhiệm và
bị xử lý một cách nghiêm túc, mạnh tay vì đã để xảy ra hết lùm xùm này đến lùm
xùm khác.
Thay vào đó, dư
luận lại được định hướng vào những vấn đề ngoài trách nhiệm của phía cơ quan chức
năng như nhà đầu tư không chuyên nghiệp, hành vi gian lận để trở thành nhà đầu
tư chuyên nghiệp, mua trái phiếu thông qua các hợp đồng đầu tư... Phía doanh nghiệp
cũng bị quy cho nhiều vấn đề như phát hành với khối lượng lớn, lãi suất cao vượt quá năng lực tài chính của
doanh nghiệp, vi phạm quy định về công bố thông tin, sử dụng vốn sai mục đích
đã công bố, sai phạm của các tổ chức cung cấp dịch vụ trong việc cung cấp thông
tin đầy đủ, minh bạch, chính xác...(2).
Hiển nhiên là những
vấn đề về phía nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành, cung cấp dịch vụ như nêu
trên là có thật, đã và đang tồn tại. Nhưng như thế thì mới cần đến sự quản lý,
thanh tra, giám sát và ngăn chặn của cơ quan chức năng, và các cơ quan này mới
có lý do để tồn tại và liên tục phình to.
Việc “đánh bùn
sang ao” này không chỉ làm cho các vấn đề tiêu cực vẫn sẽ tiếp tục phát sinh vì
không được khắc phục tận gốc rễ (sự yếu kém, bất cập của cơ quan chức năng). Điều
đáng lo, quan ngại nhất là cơ quan chức năng sẽ cho ra đời những “giải pháp”
theo hướng xiết chặt một cách không thỏa đáng, không liên quan gì đến những tồn
tại và yếu kém chủ quan về phía cơ quan chức năng.
Ví dụ về các “giải
pháp” này là thu hẹp quy định về mục đích phát hành trái phiếu, yêu cầu về tỷ lệ
an toàn tài chính khi phát hành, quy định rõ loại trái phiếu nhà đầu tư cá nhân
được mua và giao dịch...(2). Những quy định xiết chặt này thậm chí còn làm toát
lên tinh thần “không quản được thì cấm”, vốn sẽ gây ảnh hưởng trầm trọng đến sự
phát triển bình thường của các thị trường tài chính như thông lệ trên thế giới
mà tác giả đã đôi lần đề cập đến trước đây.
Quan trọng không
kém, cho dù có được viện dẫn với mục đích lành mạnh hóa thị trường thì việc áp
dụng thêm nhiều quy định theo hướng xiết chặt lại như thế này cũng chỉ làm khó
những doanh nghiệp và nhà đầu tư lương thiện chứ không làm khó được những ai cố
tình vi phạm bởi năng lực quản lý, giám sát và ngăn chặn của các cơ quan chức
năng cũng chỉ đến thế và nếu họ không thực tâm, thẳng thắn nhìn nhận và khắc phục,
sửa đổi để nâng cao năng lực và trách nhiệm của mình.
-----
(1)
https://www.anninhthudo.vn/xu-ly-nghiem-to-chuc-tu-van-phat-hanh-dai-ly-phat-hanh-trai-phieu-tan-hoang-minh-neu-phat-hien-vi-pham-post501008.antd
https://dangcongsan.vn/kinh-te/siet-chat-quan-ly-giam-sat-de-phat-trien-thi-truong-trai-phieu-doanh-nghiep-an-toan-607758.html
No comments:
Post a Comment